Khoa học dữ liệu làm nghề gì đang là câu hỏi được nhiều bạn trẻ quan tâm trong bối cảnh dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) bùng nổ. Ngành khoa học dữ liệu không chỉ định hình lại cách doanh nghiệp vận hành và ra quyết định, mà còn mở ra hàng loạt cơ hội việc làm hấp dẫn. Vậy cụ thể khoa học dữ liệu làm nghề gì và con đường phát triển ra sao? Cùng ILA Du học tìm hiểu ngay trong bài viết này. Cùng ILA Du học tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé.
Khoa học dữ liệu là gì?
Khoa học dữ liệu (data science) là một lĩnh vực liên ngành, kết hợp giữa toán học, thống kê, lập trình máy tính và kiến thức chuyên môn để thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu. Mục tiêu chính của khoa học dữ liệu là biến dữ liệu thô thành những thông tin có giá trị, giúp doanh nghiệp hoặc tổ chức đưa ra quyết định chiến lược.
Khoa học dữ liệu làm nghề gì? Để trả lời câu hỏi này, trước tiên cần hiểu rằng khoa học dữ liệu không đơn thuần là xử lý số liệu. Nghề này còn liên quan đến việc sử dụng các công cụ như Python, R, SQL và các thuật toán học máy để khám phá xu hướng, dự đoán tương lai và tối ưu hóa quy trình. Đây là một ngành nghề đòi hỏi tư duy logic, khả năng sáng tạo và sự nhạy bén với xu hướng công nghệ.
Ví dụ, một chuyên gia khoa học dữ liệu có thể phân tích dữ liệu khách hàng để giúp một công ty thương mại điện tử tối ưu hóa chiến lược tiếp thị hoặc dự đoán nhu cầu thị trường trong tương lai. Chính vì tính ứng dụng cao, khoa học dữ liệu luôn là chủ đề hấp dẫn đối với những ai yêu thích công nghệ và phân tích.
>>> Xem thêm: Xu hướng nghề nghiệp trong 10 năm tới: Bức tranh toàn cảnh & định hướng
Khoa học dữ liệu học gì trong chương trình đào tạo?
Để chuẩn bị cho các công việc trong lĩnh vực khoa học dữ liệu, chương trình đào tạo thường bao gồm các môn học đa dạng. Dưới đây là những nội dung chính mà sinh viên ngành khoa học dữ liệu thường được học:
• Toán học và thống kê: Đây là nền tảng cốt lõi của khoa học dữ liệu. Các môn như xác suất, thống kê, đại số tuyến tính giúp bạn hiểu cách dữ liệu được phân tích và diễn giải.
• Lập trình: Các ngôn ngữ như Python, R, SQL là công cụ không thể thiếu để xử lý và phân tích dữ liệu. Bạn cũng được học cách sử dụng các thư viện như Pandas, NumPy hoặc TensorFlow.
• Học máy (Machine Learning): Bạn sẽ tìm hiểu các thuật toán học máy như hồi quy tuyến tính, cây quyết định, mạng nơ-ron và cách áp dụng chúng vào các bài toán thực tế.
• Kỹ năng trực quan hóa dữ liệu: Các công cụ như Tableau, Power BI giúp bạn trình bày dữ liệu một cách trực quan và dễ hiểu.
• Kiến thức lĩnh vực cụ thể: Tùy vào ngành ứng dụng (tài chính, y tế, marketing…), bạn có thể học thêm kiến thức chuyên môn để áp dụng khoa học dữ liệu hiệu quả hơn.
Học khoa học dữ liệu không chỉ đòi hỏi kiến thức kỹ thuật mà còn rèn luyện tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Đây là lý do vì sao câu hỏi khoa học dữ liệu làm nghề gì luôn gắn liền với những kỹ năng đa dạng mà lĩnh vực này đòi hỏi.
>>> Đọc thêm: Du học thạc sĩ Nhật Bản 2025: Những điều cần biết
Khoa học dữ liệu làm nghề gì sau khi ra trường?
Sau khi tốt nghiệp, sinh viên ngành khoa học dữ liệu có thể đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, tùy thuộc vào sở thích, kỹ năng và định hướng nghề nghiệp. Dưới đây là 4 vị trí phổ biến nhất nếu bạn đang tìm hiểu khoa học dữ liệu làm nghề gì:
1. Phân tích dữ liệu (data analyst)
Data analyst là người chịu trách nhiệm thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu để cung cấp thông tin hữu ích cho doanh nghiệp. Công việc bao gồm:
• Tạo báo cáo và bảng biểu trực quan hóa dữ liệu.
• Phân tích xu hướng để hỗ trợ ra quyết định.
• Sử dụng các công cụ như Excel, SQL hoặc Tableau để xử lý dữ liệu.
Ví dụ, một data analyst trong lĩnh vực bán lẻ có thể phân tích dữ liệu bán hàng để xác định sản phẩm nào đang bán chạy hoặc khách hàng nào có khả năng mua hàng nhiều nhất.
2. Kỹ sư dữ liệu (data engineer)
Data engineer tập trung vào việc xây dựng và duy trì cơ sở hạ tầng dữ liệu. Họ đảm bảo rằng dữ liệu được thu thập, lưu trữ và xử lý một cách hiệu quả. Công việc chính bao gồm:
• Thiết kế và xây dựng các pipeline dữ liệu.
• Làm việc với các công cụ như Hadoop, Spark hoặc các nền tảng đám mây như AWS, Azure.
• Tối ưu hóa cơ sở dữ liệu để đảm bảo hiệu suất cao.
Data engineer là “người đứng sau hậu trường” của khoa học dữ liệu, giúp các data scientist và data analyst có dữ liệu chất lượng để làm việc. Nếu bạn đam mê kỹ thuật và hệ thống, đây là lựa chọn lý tưởng.
3. Chuyên gia học máy (machine learning engineer)
Machine learning engineer là những người chuyên xây dựng và triển khai các mô hình học máy để giải quyết các bài toán phức tạp, như dự đoán hoặc phân loại. Công việc của họ bao gồm:
• Thiết kế và huấn luyện các mô hình học máy.
• Tối ưu hóa thuật toán để cải thiện độ chính xác.
• Triển khai mô hình vào các hệ thống thực tế, như chatbot hoặc hệ thống đề xuất.
Ví dụ, một chuyên gia học máy có thể phát triển một hệ thống đề xuất phim cho Netflix hoặc dự đoán rủi ro tín dụng cho ngân hàng. Đây là một trong những vị trí “hot” nhất khi nói về khoa học dữ liệu làm nghề gì.
4. Khoa học dữ liệu (data scientist)
Data scientist là một vai trò tổng quát hơn, kết hợp cả phân tích dữ liệu và học máy. Họ không chỉ phân tích dữ liệu mà còn xây dựng các mô hình dự đoán và đưa ra các giải pháp chiến lược. Công việc của data scientist bao gồm:
• Phân tích dữ liệu để tìm ra xu hướng và mô hình.
• Xây dựng các mô hình học máy hoặc học sâu.
• Trình bày kết quả phân tích cho các bên liên quan.
Data scientist thường đòi hỏi kỹ năng toàn diện và khả năng giao tiếp tốt để giải thích các phân tích phức tạp cho những người không chuyên.
>>> Xem thêm: 5 mẫu thư giới thiệu xin học bổng + hướng dẫn viết chuẩn 2025
Cơ hội nghề nghiệp và mức lương ngành khoa học dữ liệu
Ngành khoa học dữ liệu đang có nhu cầu nhân sự rất cao trên toàn cầu, đặc biệt tại Việt Nam, nơi các doanh nghiệp đang chuyển đổi số mạnh mẽ. Theo báo cáo từ các trang tuyển dụng như VietnamWorks hay TopCV, nghề khoa học dữ liệu không chỉ đa dạng mà còn mang lại thu nhập hấp dẫn.
• Data analyst: Mức lương khởi điểm tại Việt Nam dao động từ 15.000.000 – 25.000.000 đồng/tháng, với các chuyên gia giàu kinh nghiệm có thể kiếm được trên 50.000.000 đồng/tháng.
• Data engineer: Mức lương trung bình từ 20.000.000 – 40.000.000 đồng/tháng, tùy vào kinh nghiệm và công ty.
• Machine learning engineer: Đây là vị trí có mức lương cao nhất, thường từ 30.000.000 – 60.000.000 đồng/tháng hoặc hơn ở các công ty lớn.
• Data scientist: Mức lương dao động từ 25.000.000 – 50.000.000 đồng/tháng, với các chuyên gia cấp cao có thể đạt mức 80.000.000 – 100.000.000 đồng/tháng.
Cơ hội nghề nghiệp trong ngành khoa học dữ liệu không chỉ giới hạn ở Việt Nam mà còn mở rộng ra thị trường quốc tế, đặc biệt là các trung tâm công nghệ như Mỹ, Singapore hoặc Úc. Các công ty lớn như Google, Amazon, Shopee hoặc các startup công nghệ đều đang săn lùng nhân tài trong lĩnh vực này. Vì vậy, khi tìm hiểu khoa học dữ liệu làm nghề gì, bạn sẽ thấy đây là một ngành đầy tiềm năng.
>>> Đọc thêm: Điều kiện du học nghề Trung Quốc 2025 bạn cần biết
Ngành khoa học dữ liệu học trường nào?
Nếu bạn đang cân nhắc học khoa học dữ liệu, việc lựa chọn trường đại học uy tín là yếu tố quan trọng. Bạn có thể tham khảo các trường đào tạo ngành khoa học dữ liệu tại Việt Nam và quốc tế dưới đây:
1. Trường đại học ở Việt Nam
Tại Việt Nam, ngành khoa học dữ liệu đang được nhiều trường đại học hàng đầu đưa vào chương trình đào tạo. Một số trường tiêu biểu bao gồm:
Đại học Bách Khoa Hà Nội
Thành lập từ năm 1956, đây là một trong những trường kỹ thuật hàng đầu Việt Nam với lịch sử lâu đời và uy tín cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin và khoa học dữ liệu. Chương trình khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (IT-E10) được thiết kế chuyên sâu, kết hợp lý thuyết và thực hành, với đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm từ các dự án quốc tế. Điểm đầu vào năm 2025 cao nhất là 29,39 điểm theo thi tốt nghiệp THPT, phản ánh sức hút lớn của ngành.
Cơ sở vật chất hiện đại bao gồm các phòng thí nghiệm công nghệ cao, thư viện kỹ thuật số và các trung tâm nghiên cứu AI. Trường có nhiều liên kết quốc tế với các đối tác như Đại học Quốc gia Singapore (NUS) và các chương trình trao đổi sinh viên, giúp sinh viên tiếp cận công nghệ tiên tiến và cơ hội việc làm toàn cầu.
Đại học Khoa học Tự nhiên TP. HCM
Thuộc Đại học Quốc gia TP. HCM, trường được thành lập từ năm 1941 với bề dày lịch sử hơn 80 năm, là trung tâm đào tạo khoa học cơ bản hàng đầu miền Nam. Chương trình khoa học dữ liệu tập trung vào các môn như phân tích dữ liệu, học máy và trực quan hóa dữ liệu, với điểm chuẩn năm 2024 là 26,85 điểm và dự kiến tăng trong năm 2025 do nhu cầu cao. Uy tín của trường thể hiện qua các cựu sinh viên giữ vị trí lãnh đạo tại các tổ chức lớn như FPT hay Sở Khoa học Công nghệ TP. HCM.
Cơ sở vật chất bao gồm các phòng thí nghiệm tiên tiến cho vật liệu, sinh học và công nghệ thông tin, cùng ký túc xá hiện đại hỗ trợ hoạt động nghiên cứu. Trường có liên kết quốc tế mạnh mẽ với các đại học như Đại học Umeå (Thụy Điển) và Viện Vật lý Chemnitz (Đức), mang lại cơ hội du học và nghiên cứu chung.
Đại học RMIT Việt Nam
Là chi nhánh của Đại học RMIT Úc – một trong top 200 đại học thế giới theo QS Rankings – trường được thành lập năm 2000 với lịch sử hơn 20 năm hoạt động tại Việt Nam, tập trung vào đào tạo quốc tế. Chương trình khoa học dữ liệu nhấn mạnh ứng dụng thực tế, với các môn như AI và phân tích dữ liệu lớn, không có điểm chuẩn thi THPT truyền thống mà xét dựa trên chứng chỉ quốc tế (IELTS 6.0+ hoặc tương đương) và học bạ. Uy tín quốc tế giúp sinh viên dễ dàng chuyển tiếp sang cơ sở Melbourne.
Cơ sở vật chất đẳng cấp với thư viện Beanland kết nối dữ liệu toàn cầu, phòng thí nghiệm Mac, phòng thí nghiệm cho thiết kế và Fintech-Crypto, cùng khu thể thao phức hợp. Liên kết quốc tế là điểm mạnh của trường, với hơn 200 đối tác toàn cầu như Đại học Swinburne (Úc), cho phép trao đổi sinh viên và thực tập tại các tập đoàn đa quốc gia.
Đại học FPT
Thành lập năm 2006 bởi Tập đoàn FPT, dù tuổi đời còn non trẻ nhưng trường phát triển nhanh chóng, xếp hạng 80 toàn cầu về đào tạo CNTT (theo một số đánh giá quốc tế). Chương trình khoa học dữ liệu thuộc khối Công nghệ thông tin, nhấn mạnh thực hành dự án, dễ tiếp cận hơn so với các trường công lập. Uy tín đến từ sự gắn kết với doanh nghiệp FPT, đảm bảo có việc làm sau tốt nghiệp.
Cơ sở vật chất hiện đại với 1.048 phòng học, 26 phòng thí nghiệm nghiên cứu và ký túc xá tiện nghi tại các cơ sở Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng. Nổi bật là liên kết quốc tế với các trường như Đại học Swinburne (Úc), Edith Cowan (Úc) và Kinki (Nhật Bản), cho phép học chuyển tiếp 2+2 (2 năm học trong nước và 2 năm học nước ngoài) hoặc học bổng du học, tập trung vào kỹ thuật và CNTT.
2. Trường đại học quốc tế
Nếu bạn có ý định du học, một số trường quốc tế nổi tiếng về khoa học dữ liệu bao gồm, với PR tập trung vào uy tín và cơ sở vật chất:
• Viện Công nghệ Massachusetts (Massachusetts Institute of Technology – MIT), Mỹ: Xếp hạng 1 thế giới về data science theo QS 2025, MIT nổi bật với lịch sử hơn 160 năm dẫn đầu nghiên cứu AI. Với các phòng thí nghiệm như Computer Science and Artificial Intelligence (CSAIL), sinh viên sẽ có cơ hội tiếp cận công nghệ mới nhất, hợp tác với Google và NASA, giúp dễ dàng theo đuổi khoa học dữ liệu ở Silicon Valley (thung lũng Silicon).
• Trường Đại học Stanford, Mỹ: Top 2 toàn cầu, Stanford nổi tiếng với chương trình data science kết hợp AI, gần thung lũng Silicon. Cơ sở vật chất hiện đại với trung tâm nghiên cứu big data, alumni (cựu sinh viên) như các CEO Google, mang lại cơ hội việc làm cao, lý tưởng cho machine learning engineer.
• Đại học Oxford, Anh: Xếp hạng 3 thế giới, Oxford có lịch sử 900 năm với chương trình MSc data science tập trung đạo đức AI. Trường nổi tiếng với thư viện Bodleian và phòng thí nghiệm nghiên cứu hiện đại hỗ trợ dự án toàn cầu, kết nối với các tổ chức như EU và WHO.
• National University of Singapore (NUS): Top 1 châu Á theo QS, NUS mạnh về data science với chương trình liên ngành. Khuôn viên trường thông minh với phòng thí nghiệm AI, hợp tác với doanh nghiệp Singapore như Grab, mở cửa cho thị trường Đông Nam Á.
Dù học trong nước hay quốc tế, điều quan trọng là bạn cần trang bị kỹ năng thực tế để sẵn sàng xác định học xong ngành khoa học dữ liệu làm nghề gì.
Kết luận
Với mức lương hấp dẫn, nhu cầu nhân sự cao và cơ hội làm việc cả trong nước lẫn quốc tế, khoa học dữ liệu xứng đáng là ngành nghề của tương lai. Nếu bạn yêu thích phân tích, tư duy logic và muốn tạo ra giá trị từ dữ liệu, hãy cân nhắc theo đuổi ngành này. Bạn nên bắt đầu bằng việc chọn trường học phù hợp, rèn luyện kỹ năng và không ngừng cập nhật kiến thức mới. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khoa học dữ liệu làm nghề gì và định hướng được con đường phía trước!
>>> Đọc thêm: Tổng hợp những bài luận xin học bổng hay và cách viết